داستان معمایی-جنایی چه داستانی است؟

زمانی که از داستان معمایی-جنایی یا جنایی-کارآگاهی حرف می‌زنیم منظورمان داستانی است که از شیوۀ روایت معماگونه تبعیت می‌کند. در این دسته از داستان‌ها جرمی در پیش‌داستان یا پیش از ورود کارآگاه به داستان رخ می‌دهد و کارآگاه برای حل آن معماست که وارد میدان می‌شود. معمولاً هم هویت قاتل نامعلوم است.

در شیوۀ روایت معماگونه، مخاطب نسبت به کاراکتر اصلی که معمولاً کارآگاه داستان است، اطلاعات کم‌تری در اختیار دارد و همان‌طور که بالاتر اشاره شد، مخاطب به‌دنبال کارآگاه روان می‌شود.

برای روایت داستان معمایی-جنایی می‌توان از ۳ شیوۀ دیگر نیز بهره گرفت:

داستان‌های پرتعلیق (Suspense stories): معمولاً یک قربانیِ درحال فرار، مرکز این داستان‌ها قرار می‌گیرد و مخاطب تنها به بخشی از اسرار ماجرا آگاه است. تعلیق و ناآگاهی از نتیجۀ ماجرا هستۀ اصلی این نوع داستان را شکل می‌دهد.

داستان‌های دلهره‌آور (Thrillers): معمولاً درمورد کارشناسانی است که قبل از وقوع جنایت از آن جلوگیری می‌کنند.

داستان کپر (Capers): بیشتر بر ارتکاب جرم تکیه دارد و معمولاً از دید مجرم روایت می‌شود.

وجه تمایز این ۳ شیوۀ روایت با روایت معمایی در ۳ مورد است:

– زمان رخ دادن حادثه: در روایت معمایی (رازآلود)، حادثۀ محرک در زمان گذشته رخ داده؛ در پیش‌داستان یا پیش از ورود کارآگاه به پرونده.

– هویت مجرم (فاعل): در روایت معمایی هویت مجرم تا انتها مخفی باقی می‌ماند؛ در شیوه‌های دیگر معمولاً هویت مجرم از همان ابتدا یا در میانۀ داستان برای مخاطب فاش می‌شود.

– قهرمان داستان: در روایت معمایی، معمولاً کاراکتر اصلی کارآگاه است اما در شیوه‌های روایی دیگر، معمولاً داستان از دید مجرم روایت می‌شود.