تعلیق کوتاه مدت و بلند مدت
برای ایجاد تعلیق در داستان دو گزینه در پیش داریم. اولی تعلیق کوتاه مدت است و دومی بلند مدت. البته میتوان گفت که هر پیرنگ حاوی یک تعلیق است. منظور همان سؤالی است که در پایان داستان به آن پاسخ داده میشود. و این یک تعلیق بلند مدت است.
فرص کن کاراکتر من خواستهای دارد و در تمام مسیر داستان در تلاش است که به آن خواسته برسد. سؤال اصلی داستان این است که آیا به خواستهاش میرسد یا ناکام میماند؟
شاید واقعهای مهلک در راه باشد. واقعهای که رخ دادنش پروندۀ داستان را میبندد. حالا سؤال اساسی این است که آیا این حادثه رخ میدهد؟ و آیا کاراکتر اصلی جان سالم به در میبرد؟
یک نوع تعلیق بلندمدت دیگر هم داریم. که مربوط میشود به یک دستۀ داستانی. پیرنگ داستانهای تعلیق محور (همان تریلر خودمان) بر تعلیق استوار است. یک سؤال کلی مطرح است و بیش از هر عنصر دیگری از تعلیق برای سوخترسانی به داستان و جذب مخاطب استفاده میشود.
و اما تعلیق کوتاه مدت. در این نوع از تعلیق، ما تنها در یک صحنه سؤالی طرح میکنیم و قدری جواب دادن را به تأخیر میاندازیم. یا وعده میدهیم که مثلا قرار است اتفاق مهم، خطرناک یا شومی رخ بدهد. و بعد از اینکه کمی خواننده را معطل کردیم و آن شکلات خوشمزه را جلوی چشمانش تکان دادیم، بالاخره جواب را رو میکنیم تا اضطرابش بخوابد.
پس هر داستانی میتواند بهشکل ذاتی یک تعلیق بلند مدت با خودش به همراه داشته باشد. اما این تعلیق تمام روح داستان را نمیسازد. بلکه تنها به سوخت رسانی هیجانی آن کمک میکند. اصلا اگر کاراکتر یا حوادث برای مخاطب مهم نباشند، چرا باید کتابی را دست بگیرد و بخواند؟ بیایید صادق باشیم، نیاز است سرش را گرم کنیم تا حوصلهاش سر نرود!
اما از طرفی روح برخی از داستانها (داستانهای تریلر) تماما بر پایۀ تعلیق و جان به لب نگه داشتن مخاطب استوار است!
و در کنار هر دو اینها ما تعلیقهای کوتاه مدت را هم داریم. مخاطب به هر دلیل ممکن است علاقه و اشتیاقش را به خواندن داستان از دست بدهد. پس وظیفۀ ما نویسندگان این است که سنگهای تازه جلوی پای کاراکتر بکاریم و کامیابیاش را به تعویق بیندازیم. میتوانیم صحنه را در جای حساس قطع کنیم، میتوانیم با ایما و اشاره از وقایعی بگوییم که در راه است یا با ناقص منتقل کردن اطلاعات اجازه ندهیم بیشتر از کاراکتر، از وقایعی که در حال رخ دادن است آگاه شود.
در ادامه بخوانید:
معما، تعلیق، کنایۀ دراماتیک | چگونه در خواننده شک و انتظار ایجاد کنیم؟
چگونه در داستان تعلیق ایجاد کنیم؟